Goed tekstbegrip of slecht: hemel of Hema?

NRC Handelsblad bevatte gisteren (5 juli 2006) een stukje op de Achterpagina (p. 22) in de rubriek IK@NRC.NL getiteld 'Hema' van Annemarie Oerlemans-Mars. Het stukje luidde als volgt.

Vier jaar geleden beviel ik van een tweeling: Iris en Mark. Maar Mark liep tijdens de bevalling zuurstoftekort op en overleed een dag later. Iris is inmiddels een prachtige kleuter.
Vorige week zaten we samen in de auto en opeens zegt ze op ernstige toon: "Mama, als je doodgaat, dan ga je naar de Hema." Ik moest daar erg om lachen en vertelde het voorval aan mijn man. "Ah", zei hij, "nu begrijp ik waarom ze, toen we laatst in de Hema waren, zei dat ze Mark niet kon vinden!"

Hoe zit het hier met het tekst-/luisterbegrip van Iris? Goed of slecht?

Ze heeft vermoedelijk gehoord dat broertje Mark naar de hemel is gegaan. Het woord 'hemel' kent ze nog niet, maar het woord 'Hema' wel. Ze interpreteert/concludeert vervolgens dat men wel de Hema zal bedoelen. Je zou kunnen redeneren dat "Hema" de verkeerde interpretatie is en dat afgaande op dit ene item het tekstbegrip van Iris dus kennelijk niet al te geweldig is.

Maar je kunt ook anders redeneren. Iris kent het woord 'hemel' nog niet. Dan hoort ze dat Mark naar de hemel is gegaan. Ze concludeert dat men wel 'Hema' bedoeld zal hebben. Ze heeft dus wat ze hoorde onmiddellijk proberen te begrijpen en toe te passen. En daar blijft het niet bij. Want een tijdje later in de Hema gaat ze dan actief Mark zoeken. Volgens mij komt het met dat tekstbegrip van Iris wel goed.

Het punt is niet dat je een keer verkeerd interpreteert. Het punt waar het om gaat is volgens mij dat je actief en bewust interpreteert.